Jakie są rodzaje operacji bariatrycznych?
W Klinice Chirurgii Ogólnej, Gastroenterologicznej i Onkologicznej Collegium Medicum UMK w Toruniu, operacje bariatryczne zapewniają pacjentom najwyższy standard hirurgicznego leczenia otyłości. Każda operacja bariatryczna jest przeprowadzana w znieczuleniu ogólnym, a pacjent przed przyjęciem oceniany jest przez chirurga celem kwalifikacji do konkretnego rodzaju operacji bariatrycznej.
Następnie wraz z wynikami konsultacji specjalistów z zakresu pulmonologii, kardiologii, dietetyki klinicznej, psychiatrii i wynikami badań spirometrycznych, obrazowych (USG doppler żył kończyn dolnych, USG jamy brzusznej, RTG klatki piersiowej), gastroskopii oraz badań laboratoryjnych pacjent konsultowany jest przedoperacyjnie przez anestezjologa.
Wszystko po to, by zapewnić Państwu bezpieczeństwo podczas zabiegu oraz komfort w leczeniu otyłości. Wszystkie nieprawidłowości stwierdzone przed leczeniem operacyjnym są korygowane. Nasi pacjenci mogą korzystać również z ciągłego wsparcia psychologów klinicznych na każdym etapie leczenia.
W ramach chirurgicznego leczenia otyłości w Toruniu wykonujemy szerokie spektrum zarówno operacji tzw. pierwotnych jak i rewizyjnych. Kwalifikacja i dobór konkretnych procedur operacji bariatrycznych bazuje na danych tzw. EMB (od ang. evidence-based medicine), czyli Medycynie Opartej na Faktach. Dysponujemy zatem dowodami naukowymi potwierdzającymi korzyści, wynikające z proponowanych procedur: wysokiej ich skuteczności w leczeniu bariatrycznym przy jednoczesnym zachowaniu bezpieczeństwa terapii. Dowodów takich dostarczają wyniki długoterminowych badań klinicznych RCT (ang. randomized controlled trial) oraz badań obserwacyjnych.
W chirurgicznym leczeniu otyłości sukces definiowany jest poprzez redukcje masy ciała, ale także przez czas, w jakim Pacjent jest w stanie utrzymać remisje otyłości. W wybranych przypadkach oferujemy także procedury endoskopowe, które najczęściej są wstępnym etapem poprzedzającym leczenie chirurgiczne.
Operacje bariatryczne wykonywane są metodą laparoskopową przy użyciu kamery oraz tzw. trokarów roboczych. Dwie podstawowe operacje o podobnych wynikach odległych w zakresie redukcji nadmiaru masy ciała EWL (ang Excess weight loss) to:
1. LSG-laparoskopowa rękawowa resekcja żołądka (ang. laparoscopic sleeve gastrectomy)
Podczas operacji bariatrycznej wykonujemy resekcje około 75-80% żołądka od strony krzywizny większej. W pierwszym etapie przy pomocy zaawansowanej elektrokoagulacji uwalniana jest zewnętrzna część żołądka od strony naczyń żołądkowo-sieciowych i żołądkowych krótkich. Następnie implantowana jest dożołądkowo specjalna sonda kalibrująca — silikonowa tuba o szerokości 36 Fr. Dzięki takiemu postępowaniu mamy pewność, iż objętość resekowanej części żołądka będzie wystarczająca i jednocześnie nie będzie ona zaburzać pasażu pokarmu po operacji.
Resekcja odbywa się przy użyciu tzw. staplerów, czyli urządzeń pozwalających oddzielić część resekowaną, od wytworzonego mankietu żołądka. Głównym mechanizmem odpowiadającym za efekt zabiegu jest tzw. restrykcja, czyli ograniczenie objętości „nowego” żołądka. Wynosi ona w przybliżeniu około 150 ml – dzięki temu pacjent ogranicza ilość spożywanego pokarmu. Dietetyczne przygotowanie przedoperacyjne ma na celu zmianę ilościową i jakościową przyjmowanych pokarmów, co wpływa na prawidłowy proces gojenia oraz ułatwia wprowadzenie zaleceń pooperacyjnych.
Drugim mechanizmem jest ograniczenie wydzielania przez komórki żołądka hormonu o nazwie grelina odgrywającego rolę w mechanizmach związanych z odczuwaniem głodu i sytości. Komórki wydzielające grelinę znajdują się głównie w resekowanej części żołądka dlatego pooperacyjny poziom greliny u pacjentów poddanych rękawowej resekcji żołądka obniża się. Pacjent odczuwa zmniejszone uczucie głodu i szybciej pojawia się u niego uczucie sytości. W rezultacie dochodzi do redukcji nadmiaru masy ciała w zakresie zbliżonym do 50-60% EWL. Możliwe powikłania obejmują wystąpienie refluksu żołądkowo-przełykowego, zwężenia lub nieszczelności zespolenia. Ryzyko związane z niedoborami pokarmowymi po LSG jest nieznaczne.
2. Laparoskopowy Bypass Żołądkowy Roux-en-Y (LRYGB) realizowany w Klinice Chirurgii Ogólnej, Gastroenterologicznej i Onkologicznej Collegium Medicum UMK w Toruniu
LRYGB – leczenie bariatryczne
W tej operacji przy pomocy zaawansowanej elektrokoagulacji oraz staplerów oddziela się górną część żołądka. Wydzielony fragment żołądka będzie zawierać około 30 cm3. Pozostała objętość żołądka zostaje trwale wyłączona z pasażu. Jest to tzw. mechanizm restrykcyjny, ograniczający ilość przyjmowanych przez pacjenta pokarmów.
Następnie zostaje wydzielona pętla enzymatyczna jelita cienkiego, której zadaniem będzie doprowadzenie enzymów trawiennych i żółci do właściwej pętli pokarmowej. Z reguły pętla enzymatyczna ma długość około 100 cm, choć jej długość może być modyfikowana w zależności od potrzeb klinicznych. Ostatecznie wytwarzane zostają dwa zespolenia. Pierwsze pomiędzy nowym, mniejszym żołądkiem i pętlą pokarmową i drugie pomiędzy pętlą pokarmową i pętlą enzymatyczną około 150 cm od zespolenia żołądkowo-jelitowego.
Dzięki temu pokarm trafia z „nowego” żołądka pierwotnie do wyłączonej z działania trawiennego części jelita cienkiego, a następnie po przejściu przez zespolenie pętli enzymatycznej z pokarmową dochodzi do połączenia przyjmowanego pokarmu z enzymami trawiennymi i żółcią – rozpoczyna się właściwa droga pokarmowa. Jest to tzw. mechanizm wyłączeniowy.
Takie obejście pozwala na generowanie spadku masy pacjenta także poprzez mechanizmy hormonalne tzw. parakrynne (w osi trzustkowo-dwunastniczej) i zmianę metabolizmu i dystrybucji kwasów żółciowych. Dzięki temu dochodzi do ograniczenia apetytu i zwiększonego odczucia sytości. Maksymalny wpływ na redukcję masy ciała obserwowany jest podobnie jak w LSG w ciągu dwóch pierwszych lat po zabiegu bariatrycznym. Jednak tego rodzaju operacja pozwala na skuteczną poprawę także w przypadku nasilonych zaburzeń metabolicznych w zakresie nieprawidłowo kontrolowanej cukrzycy, dyslipidemii, nadciśnienia tętniczego, zespołu metabolicznego.
W rzeczywistości ponad 50% pacjentów z cukrzycą typu 2 doświadczy normalizacji glikemii i odstawi część bądź wszystkie leki przeciwcukrzycowe. W ośrodkach, w których LRYGB jest wykonywany rutynowo ryzyko komplikacji jest niskie jednak większe niż LSG ze względu na inną specyfikę techniczną zabiegu operacyjnego. Powikłaniami mogą być nieszczelności, owrzodzenia lub zwężenia zespoleń, krwawienie, a także niedobory pokarmowe. Dlatego pacjenci po LRYGB wymagają długofalowej obserwacji po zabiegu operacyjnym. Wyniki utraty nadmiaru masy ciała są bardzo dobre, zbliżone do LSG i wynoszą 50-60% EWL jednak korzyści metaboliczne w wybranych grupach pacjentów przewyższają operacje bazujące tylko na mechanizmie restrykcyjnym.
